فرصت‌های همکاری؛ دستگاه صنعتی پلاسمای اتمسفری و بازار 2000 تنی باند و گاز در ایران

باند و گاز از کالاهای اساسی پزشکی بوده و به دلیل تماس با محل جراحت ارتباط مستقیمی با سلامت بیمار دارد. از آنجا که عوارض مصرف باند و گاز غیراستریل عفونت و آلودگی میکروبی است، تولید محصول با رعایت استانداردها از اهمیت به سزایی برخوردار است.

در تهیه باند و گاز به دلیل جلوگیری از حساسیت‎­های جلدی و غیر جلدی در بیمار، عدم جذب مناسب محلول­‎ها و شکل خاص ساختمانی آن‎ها نباید از الیاف مصنوعی استفاده شود به همین علت از پارچه­‎هایی با جنس 100% پنبه­‎ای استفاده می­‎کنند. اما برای استفاده از الیاف پنبه‎­ای با سه چالش اساسی که سبب افت کارایی محصول می­‎شود روبرو هستیم:

•  الیاف پنبه طبیعی حاوی چربی­‎های استئاریک، مالئیک، پکتیک، سیتریک و اولئیک می­باشد که در صورت باقی ماندن در پارچه­‎های بکار رفته، مانع جذب آب و محلول­‎ها و خون می­‎شود.
•  این الیاف در حالت خام دارای رنگ زرد هستند که نیاز به مرحله سفیدگری دارند.
•  ناخالصی­های معدنی ناشی از جذب مواد توسط ساقه پنبه از زمین، در پنبه خام وجود دارد.

باندهای بهداشتی مانند هر محصول بهداشتی دیگر باید مورد تایید "موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران" قرار گیرد. این موسسه بیش از 26 استاندارد را تدوین نموده که شرکت­‎های تولید کننده هر کالای بهداشتی ملزم به رعایت آن‎ها هستند، جالب است بدانید که 60% از این استانداردها مربوط به مرحله تکمیل و سفیدگری باند و گاز می­‎باشند. فرآیند تولید باند و گاز شامل مراحل آماده­‎سازی نخ، تولید، سفیدگری، شستشو، خشک کردن، بسته­‎بندی و استریل است که مرحله سفیدگری مرحله­‎ای پرهزینه و دشوار است.

پردازش پلاسما برای باند و گاز
پلاسما بر روی انواع پارچه‎ها اعم از کتان، پشم، پلی­استر و ... باعث بهبود خواص آب­دوستی، رنگ‎پذیری، ضد استاتیک، افزایش مقاومت الیاف و ضد غبار شدن آن می‎­شود. بهبود خواص آب­دوستی به­ خاطر از بین رفتن ناخالصی­‎هایی مثل واکس، اسیدهای چرب، باقی مانده­‎های مواد شیمیایی و غیره در اثر واکنش­‎های پلاسما می­‎باشد. پیدایش کندکاری­‎های نانومتری منجر به افزایش نیروی جاذبه سطحی مایعات قطبی و غیرقطبی می­‎شود. پلاسماهای دمای پایین یا همان پلاسماهای سرد نوع بسیار مناسبی از پلاسما برای مهندسی سطوح پارچه در ابعاد نانو یا پردازش سطح الیاف و پلیمرهای حساس به دما می‎­باشند. محیط پلاسما تعداد زیادی یون و گونه‎­های فعال شیمیایی دارد که با سطح الیاف پلیمری واکنش می­‎دهد و به حجم نفوذ نمی­‎کند. این گونه­‎های شیمیایی تولید شده به ­وسیله پلاسما با اکسیژن موجود در هوا واکنش داده و باعث تولید گروه‎­های آب­دوست بر سطح الیاف می­‎شود. ارزش­‎های مختلف اضافه شده در ازای تغییر سطح الیاف بدون استفاده از مقدار زیادی از آب، مواد شیمیایی، انرژی کاهش تولید پساب از مزایای استفاده از پلاسما برای پردازش منسوجات و ایجاد خصوصیت آبدوستی است.

با تلاش­‎های صورت گرفته، شرکت آدیکو موفق به افزایش آبدوستی پارچه‎­های پنبه­‎ای مورد استفاده در باندهای استریل پزشکی تا 20 برابر سریع‌تر از حالت بدون پردازش پلاسما شده است که در نوع خود بی­‎نظیر می­‎باشد و ظرفیت آب جذب شده را تا سه برابر افزایش یافته است.  همچنین زمان سیکل تولید را به میزان 33 درصد کاهش پیدا کرد. دستگاه در یکی از کارخانه­‎های تولید کننده باند و گاز مستقر شد و مشاهده کردند به ازای هر 3 ساعت یک ساعت از چرخه تولید کاهش پیدا کرده است. از دیگر تست‌های انجام شده رنگ ظاهری و استحکام پارچه در اثر پلاسما تغییری نمی­‎کرد. بوی ازن باقی مانده ناشی از پردازش پلاسمایی بعد از یک مرحله شستشو از بین رفت. در نهایت باند و گاز بدست آمده مورد تایید موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران قرار گرفت.

با بکارگیری فناوری پلاسمای سرد در پردازش باند و گاز، کاهش 45 درصدی در مصرف آب، کاهش 8 درصدی مصرف مواد شیمیایی، کاهش 35 درصدی مصرف انرژی و همچنین کاهش آلودگی­‎های موجود در پساب (رسیدن به حد استاندارد) قابل دستیابی می‌باشد. تمام نتایج تست­‎های انجام شده از جانب کارخانه مربوطه اعلام شده است.

اولین قرارداد صنعتی برای دستگاه افزایش رطوبت پذیری باند و گاز جهت نصب در کارخانه، بین شرکت آدیکو به عنوان فناور در حوزه پلاسمای سرد و شرکت باند و گاز کاوه به عنوان خریدار دستگاه در نمایشگاه نساجی سال 1395 منعقد گردید. همچنین شرکت آدیکو در تلاش است به جایگزینی پردازش پلاسمای سرد به جای مرحله شیمیایی در سفیدگری پارچه دست یابد.

در حال حاضر واحدهای موجود تولید کننده انواع باند و گاز در ایران به شرح زیر می‌باشد. این داده‌ها ظرفیت استفاده از فناوری پلاسمای سرد را به شکل بالقوه نشان می دهد.