مصاحبه با دکتر محسن بهرامی مدیر واحد تحقیق و توسعه گروه صنعتی شفیق

گروه صنعتی شفیق واقع در شهرک صنعتی محمودآباد اصفهان در زمینه تولید صفحات پی‌وی‌سی فوم (فومیزه) که در صنایع مختلف از جمله صنایع ساختمانی، دکوراسیون و ساخت وسایل نقلیه شخصی و عمومی کاربرد دارند، فعالیت دارد. این شرکت خود را به عنوان یک گروه صنعتی و بازرگانی دانش محور و یادگیرنده معرفی کرده که در صنعت تأمین، تولید، بازاریابی و فروش انواع مختلف ورق‌های فومیزه، چوب، ام دی اف، دکوراسیون داخلی، تجهیزات و مصنوعات وابسته به آن و همچنین محصولات و مواد اولیه پلیمری، به فعالیت مشغول است. شرکت شفیق موفق به بکارگیری فناوری نانو جهت ارتقاء کیفیت در محصولات خود شده است. برای آشنایی هر چه بیشتر با خصوصیات نانویی محصولات این شرکت، می‌توانید با جستجوی نام "گروه صنعتی شفیق" در سایت نانو پروداکت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو (https://nanoproduct.ir) جزئیات مربوطه را به همراه کاتالوگ شرکت مشاهده نمایید. در ادامه مطلب گفتگوی ما با جناب آقای دکتر محسن بهرامی مدیر واحد تحقیق و توسعه گروه صنعتی شفیق را مطالعه می‌فرمایید.

- دکتر بهرامی تحصیلات و تخصص کاری شما در چه حوزه‌ای است؟

رشته تحصیلی من شیمی گرایش تجزیه و DBA (دکتری مدیریت حرفه‌ای کسب و کار) است. تخصص من شیمی تجزیه، پلیمر و نانو است.

 

- چرا تحصیل در یک رشته مهندسی و در ادامه یک رشته مدیریتی را انتخاب کردید؟

 امروزه زمان مدیریت علمی و دوران سازمان‌های چابک است. این امر میسر نیست مگر با واحد تحقیق و توسعه که در آن بر اساس ترکیب علوم، نوآوری و خلاقیت‌ها صورت پذیرد تا سازمان پویا شود و بتواند در عرصهٔ رقابت پیشتاز باشد.

- لطفاً توضیح بفرمایید، کسب و کار شما در زمینه تولید چه نوع محصولاتی است؟

گروه صنعتی شفیق تولیدکننده ورق‌های فومیزه پی‌وی‌سی حاوی ذرات نانو است. این محصول خصوصیاتی نظیر وزن سبک، قابلیت انعطاف، ضد آتش بودن، ضد اسید، ضد آب، عایق حرارتی و ضد ضربه بودن دارند. همچنین قابلیت‌هایی از قبیل میخ زنی، پیچ زنی، اره‌کاری، فرم‌دهی، پتانسیل استفاده در دیوارهای بیرونی ساختمان، در و پنجره و غیره را نیز دارا هستند.. شایان ذکر است این محصول را می‌توان به عنوان کابینت آشپزخانه، حمام، کابینت روشوئی و در ساخت کانکس و اتاقک‌های کشتیرانی استفاده کرد.

- به عنوان مدیر واحد تحقیق و توسعه یک شرکت موفق دانش بنیان چه مسیری را تجربه کردید؟

انگیزه من احساس و علاقه به تحول صنعت کشور بود. نه صرفاً به عنوان یک شعار، با یاری خداوند موفق به نجات دو صنعت شدم و توسعه هم شکل گرفت و اشتغال‌زایی هم به همراه داشت.

از همان دوران نوجوانی علاقمند به کارهای تحقیقاتی بودم، به طوری که برای دروس مختلف به اختیار خود تحقیقاتی را انجام می‌دادم. برایم فرقی نداشت کدام درس، جغرافیا، ریاضیات، شیمی، تاریخ و غیره، همگی جذابیت‌های خاص خودشان را داشتند. در دوران دانشگاه در عرصهٔ تحقیق و نوآوری پیشتاز بودم و حتی به پایان‌نامه‌های قبلی استادان هم ایراداتی می‌گرفتم و سعی می‌کردم موشکافانه کاری را انجام دهم. البته این مورد جزئیات نگری جزء خصوصیت اخلاقی من است.

شروع به کارم در صنعت از آزمایشگاه‌های تخصصی در حوزهٔ شیمی شروع شد. بعد با توجه به روتین بودن، به دنبال اشتغال در واحد تحقیق و توسعه بودم که این فرصت برایم مهیا شد. بعد از گذراندن دوره‌های تخصصی بیشتر در این حوزه، کماکان علاقمند هستم در این حوزه فعالیتم را ادامه دهم چون هر روز مطالب جدید یاد می‌گیرم و امروزم با دیروز متفاوت است. این مسیر تبدیل شدن از یک دانشجوی علاقه‌مند به تحقیق تا مدیریت بخش تحقیق و توسعه یک شرکت دانش‌بنیان کاری بسیار پر زحمت و دشوار بود، چالش‌های خاص خودش را داشت، اما به قول معروف نابرده رنج، گنج میسر نمی‌شود. صبر و استقامت و تلاش بسیار مهم است. هر اتمام پروژه‌ای شیرینی و حلاوت خاص خودش را دارد که باعث می‌شود عاشقانه و سرسختانه راهت را ادامه دهی.

- در مورد شرکت شفیق به عنوان یک شرکت با سابقه، لطفاً جهت آشنایی مخاطبین ما این گروه صنعتی را معرفی بفرمایید.

شرکت شفیق فعالیت رسمی خود را از سال 1350 با تولید و فروش انواع قطعات یدکی خودرو با نام گروه صنعتی کهن آغاز نمود. در سال 1357 نام گروه صنعتی کهن به گروه صنعتی شفیق تغییر داده شد. در آن زمان یعنی تاریخ 09/07/1357 مبلغ 12 میلیون ریال سرمایه اولیه شرکت بود.

این مجموعه با هدف توسعه پایدار، در فاصله سال‌های 83 تا 88 علاوه بر تولید و فروش داخلی انواع قطعات یدکی خودرو، نسبت به بازاریابی خارجی و صادرات محصولات خود به کشورهای آسیایی مانند عراق، مصر، یمن، امارات، عربستان و همچنین کشور آفریقای جنوبی و ایتالیا اقدام نمود و به عنوان صادرکننده قابل تقدیر در اصفهان معرفی گردید. گروه صنعتی و بازرگانی شفیق با تکیه بر بیش از 40 سال سابقه فعالیت تولیدی و در راستای دستیابی و تحقق برنامه‌های توسعه و اهداف کلان خود تصمیم گرفت در سال 1390 به صنعت تولید ورق‌های فومیزه وارد شود. پس از آن در سال 1397 واحد تحقیق و توسعه، پروژه توسعه محصول با ذرات نانو را شروع کردند که ماحصل آن تولید ورق‌های فومیزه پی‌وی‌سی حاوی نانو ذرات است.

- مطالعات خود در زمینه نانو فناوری و بکارگیری آن در توسعه محصولات خود را چه زمانی آغاز کردید؟

از سال 1396 شرکت جهت توسعه و به روزرسانی اطلاعات خود و همچنین استفاده از فناوری‌های نوین شروع به مطالعه نمود و در سال 1398 موفق به دریافت گواهی نانو مقیاس گردید. می‌توان گفت تاکنون همکاری‌های صورت گرفته بین شرکت و ستاد نانو بسیار خوب بوده است.

- استفاده از این فناوری چه کمکی به بهبود خواص محصولات شما کرد؟

توانستیم با کمک فناوری نانو خواص سختی و پیچ خوری ورق‌های فومیزه پی وی سی را افزایش دهیم. افزایش تولید و کاهش قیمت تمام شده و همچنین توسعه خط تولید و افزودن خط‌های تولیدی جدید از فواید اقتصادی آن بود. گروه صنعتی شفیق در حال حاضر در بین رقبا تنها شرکت دارای مجوز نانو مقیاس است.

(توضیحات: نتایج مقایسه نمونه‌های بدون ذرات نانو و با ذرات نانو در سایت نانوپروداکت، صفحه مربوط به محصولات گروه صنعتی شفیق قابل مشاهده است.)

- شرکت شفیق از چه تخصص‌هایی در کادر خود بهره می‌برد؟

متخصص‌های فنی در زمینه برق و مکانیک، کارشناسان متعدد در زمینه صنایع پلیمر و تکنولوژی نانو و همچنین دکترای شیمی در خصوص فرمولاسیون تولیدی در شرکت مشغول به فعالیت هستند. از سال 96 تاکنون حدود 50 درصد افزایش نیروی انسانی داشته‌ایم.

- شرکت تاکنون موفق به دریافت چه گواهی‌نامه‌ها و افتخاراتی شده است؟

افتخاراتی همچون

  • محصول برتر تحقیق و توسعه سال 97
  • کسب رتبه برتر هفتمین جشنواره مبتکران و مخترعان و نوآوران

و گواهینامه‌هایی از قبیل

  • جواز تأسیس مرکز و پژوهش‌های صنعتی
  • گواهی دانش بنیان
  • گواهینامه نانو مقیاس از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در سال 98
  • پروانه تحقیق و توسعه
  • گواهی ایزو 9001:2015

 

- به عنوان مدیر واحد تحقیق و توسعه لطفاً توضیح بفرمایید جایگاه واحد تحقیق و توسعه در شرکت کجاست؟ اهمیت همکاری با دانشگاه‌ها در شرکت شفیق به چه گونه است؟ چند درصد از دانش فنی تولید محصولات نتیجه کار خود محققین شرکت است؟

با توجه به بحث رقابت موجود در بازار و همچنین قیمت تمام شده محصول و کیفیت آن، واحد تحقیق و توسعه توانسته است در شرکت شفیق این موارد را پیش ببرد و از فناوری نانو جهت پیشبرد اهداف شرکت به خوبی استفاده کند. حدود 20 درصد از دانش بدست آمده حاصل نتایج تحقیقات شرکت‌های خارجی و مابقی 80 درصد حاصل تلاش نیروهای متخصص داخل شرکت بوده است.

در زمینه همکاری با دانشگاه‌ها، در خصوص آزمایش‌های مکانیکی مختلف از آزمایشگاه‌های دانشگاه‌های مختلف و مراکز تحقیقاتی استفاده می‌شود و برای شرکت مؤثر واقع شده‌اند. از دانشجویان در خصوص انجام پروژه‌های خود و حمایت از آنها دعوت شده است ولی تاکنون پروژه خاصی در شرکت از سوی دانشجویان انجام نشده است.

- در تهیه مواد اولیه آیا وابستگی به تأمین کننده‌های خارجی دارید؟

شرکت در تلاش جهت سنتز و تولید یک سری از مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید ورق‌های فومیزه پی‌وی‌سی است ولی همچنان بخشی از مواد مورد نیاز به صورت وارداتی است که بومی‌سازی صددرصدی را دشوار می‌سازد. یکسری از مواد اولیه در ایران موجود نیست. در این راستا شرکت مجبور به واردات مواد اولیه است که با مشکلات ارزی و وارداتی در این جهت روبه‌رو است.

- چگونه با این تأمین کننده‌ها ارتباط می‌گیرید؟

با شرکت در نمایشگاه‌های خارجی و ارتباطات مجازی با شرکت‌های تأمین‌کننده مواد اولیه و ماشین آلات.

- تجهیزات و دستگاه‌های مهم مورد نیازتان در داخل کشور تولید می‌شود یا وارداتی است؟

دستگاه‌های مورد استفاده بومی نیستند و از خارج ایران خریداری می‌شوند.

- از نقطه نظر تأمین نیروی انسانی با مشکلاتی مواجه شده‌اید؟

نبود نیروی متخصص یکی از بزرگترین مشکلات است. می‌توان گفت منشأ آن پایین بودن سطح علمی دانش آموختگان متناسب با نیاز روز صنایع است. جهت استخدام نیروهای با تجربه هم با کمبود منابع مالی روبه‌رو هستیم. با آموزش به نیروهای کم تجربه با رویکرد انتقال دانش سازمانی و جانشین‌پروری این کاستی را جبران می‌کنیم.

- با توجه به چشم‌اندازهای شرکت از منظر فنی به نقطه نظر مطلوب رسیده‌اید؟

با توجه به تلاش‌های واحد تحقیق و توسعه شرکت در سال‌های اخیر توانسته است به 70 درصد از اهداف فنی خود برسد و در تلاش است که در جهت رسیدن به اهداف بزرگتر در سال‌های آتی قدم بردارد.

- استقبال بازار از محصولات شما چگونه بوده؟ توانسته‌اید اعتماد مشتریان داخلی و خارجی را جلب کنید؟

کشش بازار داخلی با توجه به خصوصیات ضد آب و ضد آتش بودن و استفاده در صنعت دکوراسیون خوب بوده است. با ایجاد واحد بازاریابی و استخدام نیروهای متخصص در زمینه برندینگ، شرکت توانسته برند خود را به بازار معرفی نماید. تحقیقات ما نشان داده است که در بازارهای خارجی نیز کشش خرید این محصول محسوس است. این امر موجب تشکیل واحد بازرگانی خارجی داخل شرکت شده است.

با توجه به اخذ گواهینامه‌های مختلف، وجود آزمایشگاه مجهز جهت تست مواد اولیه و محصول نهایی، وجود واحد تحقیق و توسعه و همچنین واحد کنترل کیفیت، شرکت‌های داخلی اطمینان بیشتری به شرکت شفیق در مقایسه با سایر تولیدکنندگان داخلی دارند. در شرکت‌های خارجی نیز از لحاظ کیفیت اطمینان لازم وجود دارد ولی با توجه به مشکلات ارزی صادرات زیاد صورت نمی‌گیرد.

- از چه طریقی با مشتریان در ارتباط هستید و خود را معرفی می‌کنید؟

شرکت از طریق لیبل‌های ارتباط با مشتری که بر روی هر ورق نصب می‌گردد با مشتریان ارتباط دارد. سایت شرکت نیز پل ارتباطی جهت معرفی ما و محصولات ما است. با کلیهٔ مشتریان از نماینده تا مصرف کننده نهایی در ارتباط هستیم.

- در مقایسه با رقبای داخلی و خارجی در چه موارد برتری دارید و بالعکس آنها در چه زمینه‌ای از شما جلوتر هستند؟

کیفیت محصولات و بهره‌گیری از نیروهای متخصص از مزایای شرکت ما نسبت به رقبا است. از طرف مقابل بعضی شرکت‌های رقیب حجم تولید بیشتری دارند که موجب سرشکن شدن هزینه‌های بالاسری شده و در نهایت باعث پایین‌تر بودن قیمت تمام شده محصولات آنها می‌شود. البته شرکت در نظر داشته است قیمت تمام شده محصول خود را تا 10 درصد کاهش دهد. با توجه به تلاش‌های صورت گرفته حدود 8 درصد قیمت‌ها کاهش یافته است.

- با رقبای داخلی تعامل و همکاری دارید؟ تضادها بیشتر در چه موردی است؟

از لحاظ تعامل می‌توان گفت مشاوره دادن به شرکت رقبا و برطرف کردن کمبود مواد اولیه در زمان‌های بحرانی به صورت دو طرفه مهمترین موارد همکاری است. در خصوص تضاد نیز بیشتر در زمینه قیمت فروش محصولات است.

- در آینده استقبال از محصولات تولیدی شرکت را به چه صورت پیش‌بینی می‌کنید؟

با توجه به جایگزینی این محصول به جای MDF و کاهش قطع درختان پیش‌بینی می‌گردد توسعه بیشتری داشته باشیم. با عنایت به تلاش‌های ذکر شده انتظار می‌رود که شرکت ما در بالاترین جایگاه در بین رقبا قرار گیرد.

- برنامه‌های آتی شرکت برای توسعه محصولات چیست؟

شرکت در نظر دارد فرایندهای تکمیلی بر روی محصولات نظیر روکش کردن و امباس کردن را توسعه دهد.

ورق فومیزه غالباً در فضای باز به عنوان بیلبوردهای تبلیغاتی و غیره استفاده نمی‌شود. در مواردی هم که استفاده شده ورق به مرور زمان زرد رنگ شده است. به واقع یکی از بزرگترین معضلات تولیدکنندگان ورق فومیزه عدم قابلیت استفاده از آنها در فضای باز است. ورق فومیزهٔ پلی وینیل کلراید (PVC) به علت عدم داشتن خاصیت آنتی UV صرفاً در فضای داخل استفاده است که کاربردهای آن را با محدودیت‌های زیادی مواجه می‌کند. از این رو قصد داریم جهت رفع این مشکل با استفاده از تحقیقات فناوری نانو، تولید ورق فومیزهٔ PVC دارای خاصیت آنتی UV را محقق کنیم.

با افزودن مادهٔ نانویی آنتی UV به این محصول، می‌توان خواص مختلف این مواد از جمله استحکام ضربه، مقاومت به حرارت، کیفیت و شفافیت و آنتی UV بودن را به میزان مناسبی افزایش داد. در این صورت جایگاه بالایی در صنعت پیدا خواهند کرد که قابل چشم پوشی نیست. تولید این محصول باعث ایجاد کاربردهای جدید برای ورق فومیزه خواهد شد. با آنتی UV شدن این محصول، پایداری نوری آن افزایش یافته و از تخریب پلیمر در برابر تابش آفتاب و اشعه ماورای بنفش و همچنین از تغییر رنگ محصول در برابر نور خورشید جلوگیری می‌شود. درخشندگی محصول، طول عمر محصول در محیط بیرونی و درونی افزایش یافته و خواص مکانیکی حفظ می‌شود. در این حالت می‌توان از آن برای تولید تابلوهای راهنمایی و رانندگی و تابلوهای تبلیغاتی و همچنین ساخت سازه‌های شهری استفاده کرد.

- در چه زمینه‌ای مایل به همکاری فنی با دیگر شرکت‌ها هستید؟

مشاوره در خصوص استفاده از مواد اولیهٔ سنتز شده در شرکت

- در بحث صادرات و ارزآوری رویکرد شرکت چه بوده؟

از اهداف اصلی شرکت شفیق صادرات محصولات به کشورهای دیگر است. به علت کاربردهای متفاوت و متنوع این محصول، جایگاه مناسبی در بازارهای خارجی نیز دارد. در حال حاضر به کشور آذربایجان صادرات داریم. در حال رایزنی با تجار عمانی و عراقی نیز هستیم. همچنین درصدد اخذ استاندارد CE برای صادرات به اروپا برآمده‌ایم.

- برای معرفی خود به تجار خارجی از چه روشی بهره می‌برید؟

حضور در نمایشگاه‌ها و از طریق اطلاع رسانی مجازی و جذب نمایندگان. به تازگی در نمایشگاه عمان شرکت کرده‌ایم و در آینده تمایل داریم در بازارهای جهانی بیشتر حضور داشته باشیم.

- در راه رسیدن به این اهداف چه انتظاراتی از مراکز حمایتی دارید؟

حمایت در خصوص منابع مالی از جمله تسهیلات، خدمات آزمایشگاهی و همچنین شرکت در نمایشگاه‌ها و همایش‌های مرتبط با صنایع تولیدی شرکت می‌تواند بسیار مفید واقع شود.

- در آخر اگر پیشنهادی دارید، بفرمایید.

از شرکت‌های دانش‌بنیان نانویی حمایت‌های بیشتری انجام شود تا بتوانند ایده‌ها و طرح‌های نوین خود را بیشتر عملی کنند.