پروکتر اَند گَمبل[1] شرکت چندملیتی فعال در حوزه کالاهای مصرفی است، که دفتر مرکزی آن در ایالت اوهایو، قرار دارد. این شرکت در سال ۱۸۳۷ میلادی، توسط ویلیام پروکتر و جیمز گمبل تأسیس شد و در حال حاضر از محصولات براون، دوراسل، ژیلت، پمپرز و هوگو باس تا تولیدات پرینگلز و کیلوگ، و طیف وسیعی از مواد غذایی، لوازم آرایشی و محصولات بهداشتی را تولید و عرضه مینماید. این شرکت در فهرست تحسینبرانگیزترین شرکتهای جهان، که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد؛ رتبه پنجم را از آن خود کرد.
شرکت P&G در سال 2000 در راستای حفظ جایگاه رقابتی و افزایش سطح نوآوری خود استراتژی نوآوری باز را به کار گرفت. در این راستا شرکت "برنامه اتصال+توسعه" را به منظور یافتن ایدهها نو و آوردن آنها به داخل شرکت به منظور افزایش توانمندی داخلی خود طراحی و اجرا کرد. البته شرکت P&G علاوه بر این با برخی از شرکتهای فعال در زمینه Matchmaking مانند NineSigma، Yetو... نیز همکاری میکند. در واقع مدیران ارشد شرکت P&G فرهنگ "Not Invented Here" را به " proudly found elsewhere " تغییر دادند و به دنبال اخذ فناوریها و نوآوریها بیرونی هستند.
شرکت P&G به منظور تسهیل و تسریع ارتباط با شرکتهای مختلف صاحب ایده و نوآوری وبسایتی[2] را راهاندازی کرده است. این وبسایت امکان ارتباط مستقیم بین نیازهای شرکت P&G و نوآوران و همچنین مدیران تجاری شرکت P&G و ایدهها و پیشنهادات نوآوران را فراهم میکند. در حال حاضر استراتژی نوآوری باز شرکت P&G شرایطی را فراهم کرده است که این شرکت دارای بیش از 2000 قرارداد همکاری موفق با شرکتهای نوآور در سراسر جهان است. شایان ذکر است هیچگونه محدودیتی برای صاحبان ایده در هر نقطه از جهان برای ارسال درخواست همکاری وجود ندارد. مسئولان شرکت همچنین به منظور تسهیل ارتباط متقاضیان خارجی برای همکاری وبسایت را به زبانهای چینی، ژاپنی، اسپانیایی و پرتغالی ترجمه کردند.
اجرای برنامه اتصال+توسعه نقش قابل توجهی در موفقیت شرکت P&G داشت. براساس آمارهای منتشر شده، در زمان شروع برنامه 15-10 درصد نوآوریهای شرکت شامل ایدههای خارج از شرکت بودند در حالی که امروز این شاخص به 50 درصد افزایش یافته است. علاوه بر این برنامه اتصال+توسعه منجر به افزایش 40 درصدی بهرهوری فعالیتهای تحقیق و توسعه شرکت شده است و نرخ موفقیت نوآوریهای شرکت به بیش از 100 درصد افزایش یافت. علاوه بر این هزینه نوآوریها در شرکت کاهش یافت و درصد هزینه تحقیق و توسعه به فروش از 4.8 درصد در سال 2000 به 3.4 درصد در سال 2006 کاهش یافت. در نتیجه اجرای برنامه اتصال+توسعه در سال 2004 شرکت P&G 19 درصد افزایش در فروش، 25 درصد در سود را تجربه کرده است{Panduwawala, 2009 #1157}.
شرکت P&G در طی دوره زمانی 2006-2004 به واسطه اجرای برنامه اتصال+ توسعه موفق شد که بیش از 100 محصول جدید را توسعه دهد که ایده بخش زیادی از آنها از خارج از شرکت اخذ شده بود. از جمله موفقترین محصولاتی که در شرکت P&G از طریق برنامه اتصال+توسعه تولید شدهاند میتوان به Olay Regenerist, Swiffer Dusters, and the Crest SpinBrush اشاره کرد.
فرآیند کاری برنامه اتصال+توسعه به این صورت است که شرکت P&G نیازها و مشکلات خود را در گروههای موضوعی خاصی بر روی سایت برنامه قرار میدهد. سپس شرکتهای توانمند (اعم از شرکتهای نوپا، بزرگ، افراد نوآور و...) در صورتی که راهحلی برای رفع مشکل یا نیاز مورد نظر دارند، درخواست خود را در سامانه ثبت میکنند[3]. سپس ایده مورد نظر توسط تیمی متشکل از متخصصان فنی و تجاری در شرکت P&G ارزیابی میشود. فرآیند ارزیابی پیشنهادهای مطرح شده از سوی متقاضیان تقریبا 8-3 هفته طول میکشد. در مجموع شرکت P&G سعی دارد که بازه زمانی ارزیابی پیشنهادها را تا حد ممکن کاهش دهد.
در صورت تایید پیشنهاد متقاضی، از وی برای مذاکره در مورد ارائه جزئیات بیشتر درباره ایده خود و همچنین مذاکره برای همکاری دعوت میشود. در صورتی که پیشنهاد متقاضی نیز تایید نشود به وی اعلام میشود. البته معمولاً جزئیات مربوط به علت نپذیرفتن پیشنهاد متقاضی به وی اعلام نمیگردد اما به طور کلی مهمترین دلایل عدم پذیرش پیشنهادهای عبارتند از:
- راهحل پیشنهادی جدید نیست و قبلاً مطرح شده است و یا در همان زمان شرکت P&G مشغول اجرای پیشنهاد مذکور است.
- ایده مطرح شده همراستا و سازگار با استراتژی و حوزه کسبوکار شرکت P&G نیست.
البته متقاضیان باید در زمان ارائه پیشنهاد در سامانه شرکت P&G اطلاعات دقیق و جامعی در مورد ایده خود اراه دهند به گونهای که کارشناسان تیمهای ارزیابی را قانع کنند. با این حال نکته مهمی که متقاضیان باید به آن توجه داشته باشند این است که شرکت P&G در زمان دریافت ایده متقاضیان همکاری حاضر به عقد قرار منع افشاء نیست. از این رو شرکت P&G از متقاضیان میخواهد که اطلاعات محرمانه در مورد ایده خود را در سامانه ثبت نکنند. حتی در صورتی که اطلاعات محرمانه در پیشنهاد متقاضی وجود داشته باشد، بدون بررسی از سامانه حذف میشود. در واقع سیاست شرکت P&G در مرحله دریافت پیشنهادها، ارزیابی آنها براساس اطلاعات غیرمحرمانه است و در صورتی که مورد تایید قرار گیرد طی مذاکره با متقاضی جزئیات ادامه همکاری مشخص میشود.
فعالیتهای همکاری شرکت P&G محدود به مدل یا مدلهای خاص همکاری نیست، بلکه با توجه به نوع نوآوری، توانمندی طرفین و مذاکراتی که با متقاضی صورت میگیرد مدل مناسب برای همکاری انتخاب میشود.
[1] Procter & Gamble (P&G)
[2] https://www.pgconnectdevelop.com/
[3] البته در سامانه بخشی جداگانهای برای شرکتهایی که دارای نوآوری رادیکال در حوزههایی هستند که در دستهبندی شرکت P&G وجود ندارد، تعبیه شده است.