چاپ روی لباس و پارچه با فناوری پلاسمای سرد

روش­‎های سنتی چاپ شامل لیتوگرافی، افست، فلکسوگرافی و لترپرس که نیاز به مراحل آماده­‎سازی پیش از چاپ گران و زمان­‎بری بودند. ماشین­‎های چاپ دیجیتال جایگزین روش­‎های قدیمی شده‎اند که توانسته‎اند سرعت تولید را حدود 70 متر بر دقیقه رسانده و کیفیت کالای چاپ شده به مراتب بالاتر از قبل شده است. به علت مصرف بسیار زیاد مواد شیمیایی و حجم بالای مصرف انرژی این روش گران‎ترین روش چاپ در حال حاضر محسوب می­‎شود لذا محققان در پی روش­‎هایی برای اصلاح سطح منسوجات به منظور افزایش خاصیت چسبندگی و کاهش مصرف مواد شیمایی برآمدند. اصلاح سطح به روش پلاسما، بدون تغییر خواص توده ماده مورد نظر سبب بهبود خواص آبدوستی، جذب رطوبت و مواد، کاهش مصرف مواد و نیز بهبود چسبندگی و خواص مرتبط با سطح منسوج می­‎گردد. این فرایند شامل ایجاد تغییرات در مولکول­های لایه­‎های سطحی و ابعاد نانومتری به کمک محیط پلاسما می­‎باشد.

ایجاد تغییرات فیزیکی و یا شیمیایی در سطوح مولکولی سبب تغییر خواص مرتبط با سطح و حفظ خواص کلی ماده مورد نظر می‎­گردد. متداول­‎ترین روش چاپ، چاپ مستقیم است. در این روش روی زمینه منسوج که از قبل عملیات آماده سازی (پخت، سفیدگری و مرسریزه) آن انجام شده است، خمیر رنگ منتقل و سپس عملیات خشک کردن و در ادامه تثبیت رنگ با روش­‎های مختلف انجام می­‎شود. در جذب و تثبیت رنگ­‎ها در فرایند چاپ، خواص سطحی منسوج نقش مهمی ایفا می­‎کند. در فرایند چاپ منسوجات، مشابه فرایند رنگرزی، انتخاب رنگ‎­ها بر اساس جنس و زمینه منسوج می­‎باشد.

روش کار با پلاسما
متداول‎­ترین رنگ­‎ها در فرآیند چاپ می­‎توان به رنگ­‎های پیگمنت، رنگ­‎های راکتیو و رنگ‎­های دیسپرس اشاره کرد. در همه رنگ­‎ها بایستی ابتدا پارچه با محلول پد شده (با محلول ساخته شده) و سپس خشک شود و در نهایت پس از چاپ، پارچه پخت شده و در انتها شستشو شود. این فرآیندها مصرف آب و انرژی زیادی دارد و آلودگی بسیاری را نیز وارد  محیط زیست می­‎کند.

امروزه برای رفع معایب گفته شده از تکنولوژی پلاسما استفاده می‎­شود. عملیات پلاسما باعث فعال کردن گروه­‎های عاملی، تغییرات فیزیکی و شیمیایی روی سطح ایجاد می­‎کند، بهبود خاصیت جذب آب، خشک بودن فرآیند و عدم نیاز به مواد شیمیایی از دیگر برتری­‎های این روش محسوب می­‎شود.

پیشرفت کنونی داخل کشور

شرکت دانش بنیان آدیکو از شرکت­های فناوردر حوزه پلاسمای سرد در داخل کشور است. این شرکت که در سال ۱۳۹۴ حرکت خود را به سمت ساخت دستگاه پردازش پلاسمایی منسوجات آغاز کرد و در سال ۱۳۹۵ موفق به عرضه اولین دستگاه صنعتی خود با نام تجاری پلاسما تکس شد. این دستگاه بر اساس سیستم تخلیه الکتریکی کرونا در فشار محیط طراحی و ساخته شده است.

در زمینه مرتبط با چاپ⸲ افزایش آبدوستی و بهبود قدرت چسبندگی از قابلیت­های فعلی دستگاه می‎باشد. افزایش جذب رنگ در چاپ­های دیجیتالی از برنامه٫های فعلی در دست توسعه و تست زنی برای این دستگاه است.