تصور کنید بازدن یک دکمه، پلاسما میتواند 99٪ از باکتریهای بالقوه مضر بر روی سطح محصولات تازه کشاورزی مثل اسفناج و کاهو را در عرض یک دقیقه از بین ببرد. در خانه دستگاهی به اندازه یک مایکروویو و در رستوانها دستگاهی بزرگتر و در کارخانههای مواد غذایی سیستمی که بر روی خطوط تولید نصب میشود، میتواند این کار را انجام دهد. چنین سیستمی میتواند ضدعفونی را بدون نیاز به شستشو با آب یا مواد شیمیایی، بدون تولید زباله و تنها با مصرف کمی از برق و هوا انجام دهد. نظر شما راجع به جملات فوق چیست؟
نتایج تحقیقات اخیر در دانشگاه مریلند (UMD) نشان میدهد که 99٪ E.coli در سطح محصولات تازه کشاورزی (سبزیجات) پس از یک دقیقه پردازش پلاسمایی (در فرایند اچینگ و اصلاح سطح)، کوچکترین لایه از غشاء خارجی باکتری توسط پلاسما از بین میرود. Escherichia coil یا به اختصار E.coil به نوعی باکتری اطلاق میشود. همه E.coil ها مضر نیستند ولی انواعی از آنها که از طریق غذای آلوده و سبزیجات تازهای که درست ضدعفونی نشدهاند وارد روده میشوند و ایجاد بیماری و عفونت میکنند.
پلاسما حالت چهارم ماده شناخته میشود، جامد، مایع، گاز و حالت چهارم پلاسما است و بیشترین مقدار ماده در جهان به این شکل یافت میشود. پلاسما به گاز یونیزه شدهای گفته میشود که همه یا بخش قابلتوجهی از اتمهای آن یک یا چند الکترون ازدست داده و به یونهای مثبت تبدیل شده باشد. بنابراین پلاسما حالت پرانرژی و واکنشی ماده است. ما میتوانیم از انرژی الکتریکی برای تولید این حالت از هوا استفاده کرده و پلاسما تولید کنیم.
در مورد استریل سبزیجات با پلاسما یک تیم از موسسه مواد و مهندسی مواد (MSE)، موسسه تحقیقات الکترونیک و فیزیک کاربردی (IREAP) و علوم تغذیه و مواد غذایی (NFSC) دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی (AGNR) باهم همکاری میکنند. یکی از آنها میگوید: "وقتی با میکروسکوپ، به سطح باکتری که توسط این گونههای پلاسمایی عجیب و غریب بمباران شده است نگاه کنیم، میبینیم دیواره سلولی باکتری، تمامیت عملکردی و ساختاری خود را از دست داده و این امر به تغییر مواد و اصلاح سطح منجر شده است." پس کارکرد پلاسما از نظر بهداشت مواد غذایی بسیار جذاب است. چون امروزه یکی از دغدغهها، افزایش آمار استفاده از انواع پادزیستهاست که منجر به جهش ژنی میشود، ولی در فرآیند استریل پلاسمایی این مساله وجود ندارد؛ پس راهی مناسب برای محافظت از کیفیت مواد غذایی است.
معمولاً همه ما میوه وسبزیجات را با مقداری آب یا اضافهکردن مقداری مواد ضدعفونی کننده حاوی ترکیبات کلر میشوییم ولی در مورد آن نوع از باکتری که در ابتدا به آن اشاره شد –این باکتری در بدن مستقر میشود و سبب عفونت و بیماری شدید میشود- کار مشکل است. عضو دیگر تیم فوق میگوید: "فرآیند شستشو یک شمشیر دو طرفه است، آب باعث میشود که ظاهر خاکی را ازبین ببرید، اما اگر بهدرستی انجام نشود، باکتریها از یک محل به یک دسته بزرگتر گسترش مییابند. شما ممکن است با 10 کاهو که آلوده هستند، شروع کنید و با شستشوی نامناسب 10 تن کاهو را آلوده کنید. " این تیم تلاش میکنند بفهمند آیا میشود از پلاسما به عنوان روش جایگزین برای ضدعفونی محصولات تازه کشاورزی استفاده کرد و آب تنها برای شستشوی ظاهری باشد. آنها علاقهمندند در هر کارخانه بستهبندی محصولات تازه کشاورزی، پلاسما روی خط تولید نصب شود و وظیفه استریل را به عهده گیرد. ولی همچنان در حال بررسی عوارض جانبی تکنولوژی پردازش پلاسما هستند تا مطمئن شوند آسیبی به مواد مغذی مانند ویتامینها و آنتی اکسیدانها نرسد.