طراحی و ساخت حسگر تشخیص سریع سرطان

محققان دانشگاه صنعتی شریف با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری حسگری برای تشخیص سلول‌های سرطانی در آزمایش‌های تشخیص طبی و مراکز تحقیقاتی طراحی کردند.
حسگر تشخیص سریع سرطان

تشخیص نادرست یا دیرهنگام سرطان، بلای جان بخش قابل توجهی از بیماران شده است و هدف از انجام این پژوهش ارائه روشی ساده، حساس، دقیق و ارزان قیمت است تا بتوان فعالیت آنزیم تلومراز به عنوان نشانگر انتخابی سرطان را تعیین کرد.

این پژوهش در قالب حمایت از یک پروژه پسا دکتری انجام و این حسگر ساخته شد. تشخیص زود هنگام سرطان اهمیت بسیاری برای بیمار دارد. در مراحل اولیه تشخیص بیماری پاسخ به درمان بهتر است و با این حسگر می‌توان در این مسیر قرار گرفت.

الهه کاظمی رحمت آبادی درباره این محصول گفت: از فناوری نانو برای تولید این بایو سنسور استفاده کردیم. استفاده برای تشخیص انواع سرطان‌ها یکی از مزیت‌های آن است. در این روش ما روی نمونه سلول افراد کار کردیم و میزان آنزیم تلومراز را اندازه گرفتیم و سطح بالای این آنزیم نشان دهنده وجود سرطان است.

بر اساس این گزارش، سرطان دومین دلیل مرگ و میر در سراسر جهان تا اواخر قرن گذشته شناخته شد. در سال 2004، بیش از 4 میلیون نفر در سراسر جهان در اثر ابتلا به بیماری سرطان جان خود را از دست دادند که پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال 2030 به 12 میلیون نفر برسد. 30 درصد از کسانی که از ابتلا به سرطان جان خود را از دست داده‌اند در صورت تشخیص بیماری در مراحل اولیه شانس نجات و زنده ماندن داشتند. از آنجایی که سرطان از سلول‌های بدن خود شخص نشات می‌گیرد که درون بافت رشد کرده و به تومور تبدیل می‌شوند، سیستم ایمنی بدن قادر به تشخیص آن نیست و با آن مقابله نمی‌کند. علاوه بر این به جهت شباهت بین بافت سرطانی و بافت سالم تشخیص و درمان این بیماری با پیچیدگی‌های زیادی همراه است.

 

روشی نوآورانه و کارآمدتر از روش‌های پیشین تشخیص سرطان

در حال حاضر تشخیص بالینی سرطان متکی بر تکنیک‌های تصویر برداری و یا بررسی ریخت‌شناسی سلول‌ها (سیتولوژی) و بافت‌های (هیستولوژی) مشکوک به بیماری انجام می‌شود. تکنیک‌های تصویر برداری به کار رفته برای تشخیص سرطان مانند اشعه ایکس، ماموگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، آندوسکوپی و سونوگرافی حساسیت کمی دارند و توانایی آنها در تمایز قائل شدن بین ضایعات خوش خیم و بدخیم محدود است

یک روش مفید و امیدبخش برای تشخیص زودهنگام سرطان، شناسایی و تشخیص موادی در خون و سایر سیالات بدن است که به دلیل وجود تومور در بدن ظاهر می‌شوند. این مواد که نشانگر نامیده می‌شوند می‌تواند پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و یا نوکلئیک اسیدهایی باشند که در اثر سرطانی شدن سلول‌هابه وجود می‌آیند. اندازه‌گیری سطح غلظتی نشانگر در بزاق، خون، ادرار یا مدفوع تشخیص بیماری در مراحل اولیه، تخمین خطر بازگشت بیماری و همچنین پیگیری درمان را امکان‌پذیر می‌کند. ارائه روشی ساده، حساس، صحیح و دقیق برای اندازه‌گیری تشخیص بیماری از روی نشانه‌ها، از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کند.