۵۰ تریلیون دلار؛ شرح تفکیک هزینه‌های لازم برای رسیدن به اهداف توافق پاریس

گزارش تازه مورگان استنلی ضمن اعلام نام شرکت‌های برتر در ۵ فناوری آینده، نحوهٔ تخصیص هزینه ۵۰ تریلیون دلاری مورد نیاز برای رسیدن به اهداف توافق پاریس را آشکار می‌کند.

مورگان استنلی یک شرکت بانکداری و خدمات سرمایه‌گذاری چند ملیتی است که با برخورداری از ۶۰ هزار کارمند در بیش از ۴۲ کشور جهان، خدمات مالی متنوعی را در اختیار افراد، شرکت‌ها، مؤسسات و دولت‌ها قرار می‌دهد. این شرکت در رتبه‌بندی مجله Fortune 500  درمورد ۵۰۰ شرکت برتر آمریکایی با بیشترین درآمد در سال ۲۰۱۸، توانسته رتبه ۶۷ را به خود اختصاص دهد.

در گزارش تازه مورگان استنلی آمده است که دستیابی جهان به نرخ صفر انتشار کربن مستلزم آن است که سالیانه از انتشار مقداری معادل ۵/۵۳ میلیارد تن دی‌اکسید کربن جلوگیری شود. رسیدن به این هدف نیازمند به‌کارگیری مؤثر پنج فناوری کلیدی شامل انرژی‌های تجدیدپذیر، خودروهای الکتریکی، هیدروژن، جذب و ذخیره‌سازی کربن و در نهایت، سوخت زیستی است.

در متن توافق اقلیمی پاریس آمده است که کشورها ملزم هستند تمام توان خود را برای محدودسازی نرخ افزایش دمای جهانی به دو درجه سلسیوس (نسبت به مقدار آن در دوران پیش از انقلاب صنعتی) به‌کار گیرند. با این حال، نرخ انتشار کربن از منابع سوخت فسیلی طی سال گذشته به یک رکورد جدید رسیده و کارشناسان هنوز موفق نشده‌اند به یک برآورد جامع درمورد هزینه اقتصادی محدودکردن نرخ افزایش دمای دو درجه‌ای دست پیدا کنند.

آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر می‌گوید رسیدن به چنین هدفی، نیاز به یک سرمایه‌گذاری سالیانه ۷۵۰ میلیارد دلاری در بخش تجدیدپذیر طی ۱۰ سال آینده خواهد داشت. کارشناسان سازمان ملل متحد نیز معتقد هستند که به ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است تا با صرف آن در بخش احیای خاک‌های فرسوده، آثار ناشی از حجم انتشار فعلی کربن را جبران کنیم و بدین ترتیب تا موعد معرفی و فراگیرشدن کامل فناوری‌های عاری از کربن برای خود زمان بخریم.

گزارش مورگان استنلی نیز سعی کرده میزان سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای هر یک از فناوری‌های پنجگانه را به تفکیک اعلام کند. نکته جالب توجه در این گزارش، ذکر نام ۳۳ شرکت فعال در این ۵ حوزه است که با انجام این سرمایه‌گذاری ۵۰ تریلیون دلاری منتفع خواهند شد.

تجدیدپذیرها

• صنایع انرژی تجدیدپذیر تا سال ۲۰۵۰ نیاز به ۱۴ تریلیون دلار سرمایه خواهند داشت که این عدد شامل سرمایه‌گذاری مورد نیاز در بخش ادوات ذخیره‌سازی انرژی نیز می‌شود.
• تجدیدپذیرها تا سال ۲۰۵۰ باید ۸۰ درصد از نیاز جهانی در بخش انرژی را تأمین کنند (این سهم در حال حاضر ۳۷ درصد است). این به‌معنای افزایش ۱۱ هزار گیگاواتی کل ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر (غیر از بخش رقابی) خواهد بود.
• افت شدید قیمت‌ها در بخش انرژی خورشیدی باعث می‌شود این صنعت در دهه آینده با دستیابی به نرخ رشد مرکب سالانه ۱۳ درصدی، به بالاترین نرخ رشد در میان تمام انرژی‌های تجدیدپذیر دست یابد.

نام برخی از شرکت‌های ذینفع در بخش تجدیدپذیرها عبارت خواهند بود از: CGN New Energy NextEra، China Resources Power Holding China Suntien Green Energy، Huaneng Renewables،SunPower General Electric، Energy Inc.

خودروهای الکتریکی

• با احتساب سهم ۷ درصدی خودروهای سواری در انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای، حدود ۱۱ تریلیون دلار سرمایه‌گذاری در بخش احداث کارخانجات، افزایش ظرفیت شبکه برق و توسعه باتری‌ها و زیرساخت نیاز است تا بتوان خودروهای برقی را جایگزین انواع فعلی کرد.
• با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها، فروش سالانه خودروهای برقی از ۳/۱ میلیون خودرو در سال ۲۰۱۸ به ۲/۲۳ میلیون خودرو در سال ۲۰۳۰ خواهد رسید. این رشد تعداد کل خودروهای الکتریکی جهان را در سال ۲۰۳۰ به ۱۱۳ میلیون دستگاه و تا سال ۲۰۵۰ به ۹۲۴ میلیون دستگاه خواهد رساند.
• نام برخی از شرکت‌های ذینفع در این بخش عبارتند از: تسلا، فولکس واگن، تویوتا، Albemarle ،Beijing Easpring Material Technology،Rohm،Daimler، Panasonic.

جذب و ذخیره‌سازی کربن

• تقریباً به ۵/۲ تریلیون دلار سرمایه‌گذاری در بخش فناوری‌های جذب و ذخیره‌سازی کربن (CCS) نیاز است.
• با احتساب هزینه فعلی ۷۰۰ میلیون دلاری برای جذب یک میلیون تن کربن در هر سال، پیش‌بینی می‌شود که هزینه احداث ساختگاه‌های جذب و ذخیره‌سازی کربن تا سال ۲۰۵۰ به‌میزان ۳۰ درصد افت کند.
• با درنظر گرفتن ظرفیت بیش از ۲۰۰ هزار مگاوات نیروگاه زغال سنگ جدیدی که در دست احداث است، جذب و ذخیره‌سازی کربن تنها گزینه ممکن برای جبران انتشار کربن ناشی از این نیروگاه‌ها خواهد بود.
• نام برخی از شرکت‌های برگزیده ازسوی مورگان استنلی در این صنعت عبارتند از: Exxon،Chevron،BP،Air Liquide SA، Bloom Energy Corp.

هیدروژن

• برای تولید گاز هیدروژن از طریق الکترولیز به سرمایه‌گذاری ۴/۵ تریلیون دلاری نیاز است. این گاز می‌تواند به عنوان سوخت در نیروگاه‌ها، فرایندهای صنعتی، وسایل نقلیه و گرمایش مورد استفاده واقع شود.
• به علاوه، ۱۳ تریلیون دلار سرمایه‌گذاری بخش انرژی تجدیدپذیر لازم است تا بتوان واحدهای استخراج هیدروژن را راه‌اندازی کرد.
• یک تریلیون دلار دیگر نیز برای ذخیره‌سازی هیدروژن و نیز سرمایه‌گذاری‌های جانبی دیگر در بخش حمل و نقل و توزیع مورد نیاز خواهد بود.
• شرکت‌های برتر در این عرصه عبارت خواهند بود از: Johnson Matthey Plc،Air Liquide SA،Siemens،Alstom.

سوخت زیستی

• باید تقریباً ۷/۲ تریلیون دلار سرمایه به سوخت‌های زیستی نظیر اتانول اختصاص یابد. اتانول در حال حاضر به صورت مخلوط با سایر فراورده‌های نفتی استفاده می‌شود؛ ولی این سوخت در نهایت قابلیت کاربرد در صنعت هوانوردی را نیز خواهد داشت.
• تا سال ۲۰۳۰، سوخت‌های زیستی حدود ۴ درصد از سوخت‌های مورد استفاده در حمل و نقل جهان را تشکیل خواهند داد.
• اتانول (متدوال‌ترین سوخت زیستی فعلی) از رشد سالانه ۳ درصد در هر سال برخوردار خواهد بود؛ درحالیکه یکی از انواع بیودیزل‌ها با نام روغن‌های گیاهی هیدراته تا سال ۲۰۳۰ خواهند توانست با رشدی چهار برابری، بیشترین رشد را در این صنعت به خود اختصاص دهند.
• شرکت‌های برتر فعال در این بخش عبارت خواهند بود از: Neste،Sao Martinho،Shell،Valero Energy.

گزارش مورگان استلی در انتها پیش‌بینی می‌کند که در صورت شکست جهان در دستیابی به اهداف توافق اقلیمی پاریس، صرف نظر از عواقب زیست‌محیطی و اجتماعی ناشی از تغییرات اقلیمی، میزان تولید ناخالص داخلی در کل جهان تا سال ۲۱۰۰، با افتی ۱۰ تا ۲۰ تریلیون دلاری مواجه خواهد شد؛ واقعیتی تلخ که شاید بتواند دست‌کم معنای روشن‌تری برای معادلات سیاسی و اقتصادی فعلی جهان داشته باشد.