گازهای خروجی از اگزوز خودرو شامل پارافینها، اولفینها، ترکیبات آروماتیک، بخار آب، منواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، نیتروژن، اکسیژن و دی اکسید کربن میباشد. به منظور کاهش میزان آلایندههای خروجی از اگزوز خودروهای بنزینی و گازوئیلی، از مبدل کاتالیستی استفاده میشود. مبدل کاتالیستی یا کاتالیزور یکی از تجهیزاتی است که در مسیر اگزوز خودرو قرار میگیرد و ذرات آلاینده ناشی از احتراق درون موتور خودرو را تجزیه کرده و به مواد و عناصر کم خطرتر برای محیط زیست تبدیل میکند. در حقیقت هدف از استفاده از مبدل کاتالیست، تبدیل گازهای سمی از طریق واکنش اکسایش و کاهش به مواد کم ضرر و یا به طور عمده بی ضرر برای محیط زیست و موجودات زنده است. انواع مختلفی از این کاتالیستها مانند گلولهای، فلزی و سرامیکی ساخته میشود. عناصر اصلی که نقش کاتالیستی را انجام میدهند بسته به نوع فرآیندی که انجام میگیرد یا استانداردهای آلایندگی مورد استفاده عبارتند از: فلزهای گرانبها مانند پلاتین، پالادیم و رودیم و نیز فلزات غیر گرانبها مانند آهن، منگنز، نیکل و مس. محصول مذکور با استفاده از نانوذرات گرانبها موجب بهبود پایداری حرارتی ترکیب نهایی، افزایش چسبندگی لایههای مختلف به یکدیگر، جلوگیری از آگلومره شدن ذرات در دوغابهای مورد استفاده و افزایش سطح مؤثر شده است.
مبدل کاتالیستی خودرو شرکت ایران دلکو یک کاتالیست حاوی نانوذرات پلاتین، رودیوم و پالادیوم است و شرایط استاندارد یورو ۴ را دارا میباشد. در اثر افزودن نانوذرات به مبدل کاتالیستی، دمای تبدیل ۵۰ درصد (Light off: دمائی که راندمان کاتالیست در کاهش آلایندههای به ۵۰ درصد میرسد) کاهش چشمگیری داشته است. هر چه این دما کمتر باشد، کارایی کاتالیست بیشتر است. این مبدلهای کاتالیستی که به صورت سه منظوره تولید شدهاند، به طور کلی وظیفه پالایش گازهای حاصل از احتراق موتورهای بنزینی را به عهده دارند. وجه تسمیه سهمنظوره در نامگذاری این کاتالیست، تصفیه سه گاز NOx، HC و CO است.
درباره شرکت ایران دلکو
شرکت ایران دلکو در سال ۱۳۷۰ تحت شمارهٔ ۸۵۴۴۲ در تهران به ثبت رسید. تولید شرکت در سالهای اولیه، دلکو برای انواع خودروهای سواری بود که تولید آن همزمان با منسوخ شدن سیستم کاربراتوری متوقف گردید. اولین تحقیقات در زمینهٔ مبدلهای کاتالیستی در سال ۱۳۷۳ با همکاری سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران شروع و در ادامه طی سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲ تحقیقات مشترکی در زمینهٔ تولید مبدلهای پایه فلزی و سرامیکی با مرکز تحقیقات ساپکو صورت پذیرفت. برای اولین بار در سال ۱۳۸۳ استاندارد مبدلهای کاتالیستی تحت شماره استاندارد ۷۳۷۰ به ریاست شرکت ایران دلکو در ادارهٔ استاندارد جمهوری اسلامی ایران تعریف گردید. پس از خریداری و انتقال ماشین آلات از کشور آلمان در سال ۱۳۸۴ تولید انبوه مبدلهای کاتالیستی با استاندارد یورو ۲ آغاز گردید. خط تولید مجموعهٔ کامل اگزوز خودروهای سواری در سال ۱۳۸۷ با تکیه بر دانش فنی و امکانات موجود راه اندازی و به تولید انبوه رسید. واحد تحقیق و توسعهٔ محصول در سال ۱۳۸۷ راهاندازی و سرانجام پس از ۳ سال هزینه و تلاش مداوم، در سال ۱۳۹۰ موفق به دستیابی تکنولوژی تولید مبدلهای کاتالیستی با استاندارد آلایندگی یورو ۴ و ۵ گردید. از دیگر دستاوردهای ایران دلکو میتوان به تولید انبوه انواع واشرهای آببندی اگزوز خودرو (رینگ سیل) در سال ۱۳۹۰ اشاره نمود. آزمایشگاه کاتالیست شرکت ایران دلکو در سال ۱۳۹۲ به عنوان تنها مرجع تخصصی مطالعهٔ کاتالیست خودرو در کشور، موفق به دریافت گواهی استاندارد ۱۷۰۲۵ و آزمایشگاه همکار مورد تائید سازمان استاندارد جمهوری اسلامی ایران گردید.