کاربرد نانوپوشش های سخت و مقاوم در صنعت

مرکز توسعه نانوپوشش یکی از زیرمجموعه های کارگروه صنعت و بازار ستاد ویژه توسعه فناوری نانو است. این مرکز یک مدل بومی توانمندسازی فناوری، با هدف توسعه و تقویت فناوری نانوپوشش در کشور و نیز کمک به ایجاد سکوی فناوری ای مناسب جهت تبادل فناورانه بین صنعتگران و فناوران ایرانی طراحی شده است. اهداف دیگر این مرکز به قرار ذیل است:

هما نطور که اشاره شد، کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری از اهداف راهبردی شرکت ها می باشد. استفاده از فناوری «نانوپوشش» افق روشنی را پیش روی صنایع و شرکت ها گشوده است. بطوریکه در سه دهه اخیر، این فناوری در صنایع دنیا به صورت تجاری در آمده است و از آن به عنوان عملیات پایانی بر روی قطعات و ابزارها استفاده می شود. هم اکنون این فناوری به عنوان کسب و کاری با ارزش افزوده بالا برای شرکت ها بدل شده است و صدها شرکت دانش بنیان در قالب تولیدکننده تجهیزات و ارایه خدمات لایه نشانی در دنیا فعالیت می کنند. بر اساس گزارش های منتشر شده، میزان ارزش بازار صنعت نانوپوشش در امریکا در سال 2015 بالغ بر 9 میلیارد دلار بوده است که نشان از توجه بالا به عرصه نانوپوشش می باشد. با توجه به جدید بودن این فناوری در کشور، برخی چالش ها و موانعی وجود دارد که در ادامه به همراه راهکارهای عملیاتی آورده شده است:

1. آشناسازی صنایع نانوپوشش ها:

بر اساس گزارش های منتشره، بیش از 70 درصد قطعات صنعتی به علت تخریب سطح از رده خارج می شوند. از عوامل مخرب می توان به خوردگی، اکسیداسیون، سایش و فرسایش اشاره نمود که بسته به نوع کاربری موجود در صنعت متفاوت است که با نگاه مهندسی نوین و بهره گیری از فناوری های روز می توان بر آن مشکلات فایق آمد. لذا آشنا کردن مهندسان، تکنسین ها و مدیران از مزایا و اهمیت این فناوری و نیز تعامل با متخصصان حوزه نانوپوشش می تواند راهکارهای مناسبی برای کاهش هزینه ها ارایه نماید.

2. نیاز به تجهیزات پوشش دهی پیشرفته:

بر خلاف حوزه قدیمی آبکاری که بصورت سنتی و با هزینه کم قابل اجرا است، اغلب روشهای پوشش دهی نانو نیاز به تجهیزات و ادوات پیشرفته دارد. نیاز به سامانه خلأ و سیستم پلاسما (که از الزامات لایه نشانی است) موجب بالا رفتن هزینه دستگاه می شود. خوشبختانه سازندگان داخل کشور، تجهیزات و ادوات لایه نشانی را با هزینه بسیار کمتر از نمونه های خارجی تولید و عرضه می کنند.

3. نیاز به مهندسی و طراحی لایه بر اساس تقاضای مشتری:

همانطورکه در این گزارش اشاره شد، بر اثر ساخت و تولید تجهیزات پوشش دهی، امکان اعمال پوشش های مختلف با خواص متنوع فراهم شده است. تنوع لایه ها به نحوی است که هر لایه، کاربرد و ویژگی منحصر به فرد خود را دارد. لذا تقویت تیم مهندسی کارآزموده در واحدهای تحقیق و توسعه شرکت ها می تواند به این مهم کمک نماید.