اگر یکی از کسانی باشید که پیگیر اخبار فناوری پلاسمای سرد هستید، میدانید که این فناوری در بیشتر حوزهها کاربرد دارد و سیستمهای پلاسمایی در مقیاس صنعتی و نیمه صنعتی در برخی کارخانهجات نصب گردیده و به بهره برداری رسیده است.
همان طور که میدانید یکی از حوزههای کاربرد فناوری پلاسمای سرد در صنایع غذایی و کشاورزی است.
از ویژگیهای استفاده فناوری پلاسمای سرد در حوزه کشاورزی میتوان موارد زیر را برشمرد:
- اصلاح سطح مواد (بذر، خشکبار و گیاهان دارویی) بدون تخریب حرارتی و بدون تغییر مورفولوژی ذاتی مواد
- کاهش تولید گازهای گلخانهای، صرفهجویی در زمان، کاهش هزینههای مواد و انرژی
- فرآیندی خشک و بدون استفاده از مواد شیمیایی سمی و یا آلودهکنند
- دارای استاندارد زیستمحیطی بسیار بالا و سادگی در بکارگیری فرآیند
- امکان تیمار سطوح در فشار کم یا فشار محیط (اتمسفری)
- عدم تغییرخواص ظاهریو تغذیهای محصولات
- صرفهجویی در مصرف آب و انرژی
- احیای خاک آلوده
در گزارشی که پیش از این منتشر شد، موفقیت تیم ایرانی در حذف قارچ و آلودگی میکروبی از روی گندم و جو ارائه شد و در اینجا به موفقیتهایی افزایش جوانه زنی گندم و جو میپردازیم. یکی از مشکلات کارخانجات تولید ماءالشعیر و دلستر رشد کم بذر جو میباشد؛ به طوری که بنا به گفته برخی کارخانجات تنها 50 تا 70 درصد دانههای جو رشد مییابد. این موضوع برای کارخانهای که قرار است سالانه 20 هزار تن محصول تولید کند مهم است؛ چرا که نمیتواند از تمام ظرفیت موجود برای بازگشت سرمایه خود استفاده کند.
محققان پلاسمای سرد که در حوزه صنعت غذایی فعالیت میکنند تا کنون تلاشهایی برای درک تأثیر پلاسما برای افزایش سرعت رشد دانه و همچنین افزایش میزان جوانه زنی در دانههای گندم و جو انجام دادهاند؛ نکتهای که اگر به آن دست پیدا کنند مشتریان زیادی برای آن صف میکشند.
تیمار با پلاسمای سرد نقش اساسی در طیف وسیعی از فرآیندهای رشد و نموی و فیزیولوژیکی گیاهان شامل کاهش شدت آلودگی باکتریایی بذر، تغییر ساختارهای پوسته بذر، افزایش نفوذ پذیری پوسته بذر، تحریک جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه دارد. در واقع تیمار پلاسمایی باعث تسریع در جذب آب توسط بذر و جوانه زنی سریع آن در مقایسه با شاهد گردید. علاوه بر این، با افزایش زمان تیمار پلاسمایی، اثر بازدارندگی رشد میکروفلور سطح بذر کاهش مییابد.
درصد جوانه زنی میانگین تحت حالات مختلف در سیستم استریل پلاسما
کاهش میکرواورگانیسمها
در کنار افزایش رشد جوانه زنی گندم و جو باعث شد تا برای نمونههایی از یک کارخانه نمونههای جو با استفاده از استریل پلاسمایی تحت بررسی قرار گیرند. نتایج به دست آمده نشان داد که با استفاده از این روش درصد جوانه زنی تا میزان قابل توجهی افزایش مییابد. در این طرح میبایست برای بررسی بیشتر در مقیاس نیمه صنعتی و صنعتی نمونههای استریل شده مورد بررسی قرار گیرند.
این طرح تحقیقاتی در ایران و توسط دستگاههای پلاسمایی بومی انجام گرفت که این طرح تحقیقاتی قابلیت اجرا در کارخانههایی چون بیسکوئیت و مکملهای غذایی، ماء الشعیر و مالت، ماکارونی و در ابعاد صنعتی و نیمه صنعتی را دارد.