گیاهان و تصفیه پروسکایت‌ها

سرب حاصل از ترکیبات پروسکایت فلزی- آلی به راحتی توسط گیاهان جذب می‌شود. زیست‌فراهمی سرب حاصل از ترکیبات پروسکایت فلزی- آلی مقدار قابل توجهی بالاتر از سرب موجودات در ترکیبات غیرآلی مانند باتری‌هاست.
گیاهان و تصفیه پروسکایت‌ها

برخی ترکیبات پروسکایت گزینه‌های بهتر و ارزانتری برای سلول‌های خورشیدی هستند. شبکه کریستالی این ترکیبات از کاتیون‌های آلی متیل‌آمونیوم تشکیل شده است که توسط اتم‌های فلزات سنگین (سرب یا قلع) و اتم‌هایی مانندید احاطه شده‌اند. امروزه بهترین سلولهای خورشیدی پروسکایت از ترکیبات دارای سرب ساخته می‌شوند. طی 10 سال تحقیق، بازدهی این سلول‌های خورشیدی در آزمایشگاه از 4 درصد (2009) به بیش از 25 درصد (2019) افزایش یافته است. با این حال، سرب سمی است و نباید وارد زنجیره غذایی شود. از طرف دیگر، برای ماژول خورشیدی مقدار سرب بسیار کمی لازم است، یعنی یک ماژول خورشیدی پروسکایت به مساحت 1 مترمربع تنها 0.8 گرم سرب دارد، که در مقایسه با سایر منابع سرب (به عنوان مثال باتری‌ها) بسیار کم است.

در این راستا، تیمی به سرپرستی پروفسور آنتونیو آباته در برلین، و با همکاری دانشمندان گیاه‌شناسی دانشگاه کشاورزی و جنگل‌داری فوجیان چین، و گروهی از دانشگاه ناپل ایتالیا، این خطر را بررسی کرده‌اند.

گیاه‌شناسان نمونه‌های خاک آلوده به غلظت‌های مختلف سرب موجود در سلول‌های خورشیدی پروسکایت یا سایر منابع سرب را تهیه کرده و گیاهان مختلفی را در آن کشت کردند. آن‌ها پس از یک دوره رشد، میزان سرب موجود در برگ‌ها و سایر قسمت‌های گیاه را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و دریافتند که زیست‌فراهمی سرب ناشی از سلول‌های خورشیدی پروسکایت 10 برابر بیشتر از زیست‌فراهمی سرب حاصل از دیگر منابع صنعتی است.

دکتر کیونگ‌وانگ از تیم آباته می‌گوید: «توانایی جذب سرب با افزایش غلظت پروسکایت در خاک افزایش می‌یابد. این موضوع می‌تواند مربوط به کاتیون‌های آلی موجود در پروسکایت باشد که PH خاک را تغییر می‌دهند و بنابراین جذب سرب در گیاهان را افزایش می‌دهند. آباته می‌گوید: «این نتایج نشان می‌دهد که ما نمی‌توانیم پروسکایت را به عنوان یک منبع معمولی آلاینده سرب در نظر بگیریم.»

گیاهان و تصفیه پروسکایت‌ها

 

آباته در حال کار بر روی توسعه سلول‌های خورشیدی پروسکایت فاقد سرب و حاوی قلع است. قلع نیز بسیار سمی است، اگرچه خیلی سریع به اشکال غیر محلول در آب تبدیل می‌شود. گروهی از آزمایش‌ها با گیاه نعناع در خاک آلوده به قلع نشان داد که گیاهان تنها مقدار کمی از قلع را جذب می‌کنند. سلول‌های خورشیدی پروسکایت فاقد سرب هنوز بازدهی بالای سلول‌های خورشیدی حاوی سرب را ندارند، و همچنین از لحاظ پایداری هم نسبت به گونه‌های حاوی سرب ضعیف‌ترند. آباته در ادامه افزود: «ما باید بازدهی و پایداری سلول‌های خورشیدی پروسکایت فاقد سرب را افزایش دهیم، اما در عین حال باید اطمینان داشته باشیم که خطری برای محیط زیست نداشته باشند.»